PERBANDINGAN DIALEK KELANTAN DENGAN KEDAH

SITUASI 16

Fonetik dan fonologi merupakan bidang yang salin melengkapi. Fonetik merupakan kajian tentang bunyi bahasa manakala fonologi sebagai kajian tentang sistem bunyi bahasa. Fonetik membincangkan deskripsi yang dilakukan dalam menghasilkan bunyi ini dengan menggunakan organ sebutan. Sementara itu, ada sarjana lain menganggap fonologi itu sebagai perkara yang pada asasnya adalah fonetik. Cuma fonologi memerlukan konsep, istilah, dan notasi fonetik sebagai unsur tambahan. Bunyi-bunyi bahasa yang terdiri daripada struktur fonik sesuatu bahasa itu dikatakan fonologi.

Selain itu juga, menurut pendapat Edward Sapir pula, dialek itu dikenali sebagai bentuk percakapan tempatan yang berbeza dengan pendapat dengan bentuk bahasa kesusasteraan. Maka, di sini bolehlah dirumuskan bahawa dialek merupakan satu bentuk percakapan yang berupa tempatan yang terhad kepada kawasan-kawasan tertentu sahaja.

Dalam satu-satu komuniti bahasa tertentu, terdapat dua jenis dialek iaitu dialek sosial dan dialek tempatan. Begitu juga dengan dialek Kelantan dan dialek Terengganu. Melihat dalam aspek dialek di Kelantan, terdapat sekurang-kurangnya dua dialek sosial iaitu dialek istana dan dialek orang awam. Dalam dialek Kelantan tidak terdapat perbezaan yang jelas dari segi percakapan. Jikalau wujud perbezaan itu, mungkin dalam cara-cara penyebutan bunyi-bunyi vokal iaitu perbezaan dari segi pembundaran penyebutan vokal antara penduduk desa dengan penduduk bandar.

Dialek sosial ini wujud di mana-mana sahaja asalkan terdapat perbezaan dari segi kedudukan atau status dalam satu-satu komuniti bahasa dan juga taburan penduduk penutur dalam satu kawasan yang luas. Banyak kajian yang dijalankan bagi menunjukkan bahawa kepelbagaian dialek disebabkan oleh faktor keadaan sosial, iaitu merupakan faktor terpenting dalam pengwujudan bentuk yang berbeza.

Mengikut Profesor Ismail Hussein, dialek Kelantan, Terengganu, Pedalaman Kedah dan Pedalaman Perak Utara, adalah termasuk dalam golongan pertama. Sementara dialek Johor, Melaka, Selangor dan Selatan Perak termasuk dalam golongan kedua. Di antara dialek-dialek ini, dialek Kelantan merupakan dialek yang agak sukar difahami oleh penutur dialek lain kerana dialek Kelantan mempunyai banyak perbezaan jika dibandingkan dengan dialek-dialek lain.

Dialek Kelantan lebih erat pertaliannya dengan bahasa Melayu Patani, walaupun banyak perbezaan ciri-ciri fonetik antara bahasa Melayu Patani dengan dialek, dan perpisahan negeri Kelantan dengan wilayah utaranya bukanlah secara linguistik. Perbezaan dialek mungkin disebabkan oleh tingkat sosial yang tidak sama peringkat umur yang berbeza atau pekerjaan yang berlainan.

  Perbezaan dari fonologi sebutan antara dialek Kelantan dengan dialek Kedah.

BAHASA MELAYU  BAKU	DIALEK KELANTAN	DIALEK KEDAH
Petai	p ǝ.ta	pǝ.taj
Kain	ka.en	ka.en
pulau	pu.law	pu.law
Saoh	Sa.oh	Sa.oh
Tiap	Ti.jaɁ	ti.jap
Biasa	bԑ.sɔ	bԑ.sa

  

Di samping itu, mungkin ramai yang tidak tahu tapi orang kelantan tidak menggunakan matawang RM atau ringgit malaysia. Mereka mempunyai matawang mereka sendiri iaitu Riyal atau sebutan nya lebih berbunyi 'ghiya'. Walaupun 'ghiya' kelantan tidak diniagakan di pasaran antarabangsa dan exchange rate antara 'ghiya' dan RM adalah sama, malah wang yang digunakan adalah sama. Tetapi Ringgit adalah lebih kecil sekiranya digunakan di kelantan. Contoh:

Situasi seseorang menggunakan Ringgit di pasar Siti Khadijah Kota Bharu:

"Makcik, sayur ni berapa ringgit selonggok?"
"oohh, sayur kakung nih 2 Ringgik selonggok"

Situasi yang sama, tetapi menggunakan 'ghiya'

"Mokcik, sayur kakung nih brapo ghiya slonggok ..?"
"slonggok tigo amah*, kalu nok ambik duo longgok, 2
ghiya"

Perhatikan harga selonggok kangkung meningkat 50 sen dari harga dalam 'ghiya', malah dijualnya pulak dengan harga 2 longgok 2 'ghiya' (atau 2 ringgit)